BDO jest to oficjalny skrót od „Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami”, która zobowiązuje wiele firm do wpisu do rejestru BDO. Ustawodawca, wprowadzając ten obowiązek, zastrzegł sobie możliwość nałożenia kary finansowej, która może wynieść nawet do 1000000 zł za brak rejestracji.
Co to jest BDO?
BDO jest to elektroniczny system przygotowany przez ministerstwo środowisko. Jego celem jest natomiast ewidencja wytwarzanych przez przedsiębiorców odpadów. Od 1 stycznia 2020 roku rejestracji polegają działalności produkujące odpady po opakowaniach, jak i także opakowania. Na liście znajdują się też przedmioty obracające opakowaniami. Rejestr ten ma według ministerstwa jedno zadanie, a dokładnie ma walczyć z szarą strefą odpadów, usankcjonować, jak i zrównoważyć gospodarkę odpadami w Polsce.
BDO dla sklepu internetowego. Kto musi się wpisać?
Do systemu muszą się wpisać przede wszystkim przedsiębiorcy wytwarzający, transportujący, jak i magazynujący odpady. Obowiązek dokonania wpisu nałożony jest na dosyć dużą liczbę podmiotów. Muszą pamiętać o nim, także firmy wprowadzające na rynek produkty, towary w opakowaniach, jak i same opakowania. To ważna informacja dla właścicieli sklepów internetowych, którzy także muszą dokonać wpisu. Bez względu na rodzaj opakowania, osoby prowadzące sklep będą zmuszone wpisać się do BDO. Nie ważne, czy jest to pudełko kartonowe, papier czy folia. Są pewne wyjątki. Obowiązek ten nie spoczywa na firmach, które sprzedają produkty niematerialne. Są to sklepy internetowe oferujące kursy internetowe, e-booki itp. Wniosek o rejestrację można złożyć elektronicznie na platformie ePUAP, korzystając z profilu zaufanego. W czasie wypełniania dokumentu należy zaznaczyć właściwe działy, w przypadku sprzedawcy internetowego jest to dział VI i tabela 4. Od chwili otrzymania numeru BDO sprzedawca internetowy musi nim posługiwać się na dokumentach firmowych. Mowa tutaj o fakturach, umowach z kontrahentami czy paragonach. Za niedopełnienie tego grożą poważne kary finansowe.
Kogo w praktyce obejmą kary za brak wpisu do BDO?
Rejestr BDO-kogo dotyczy? Kwestię tą określa art. 50 Ustawy o odpadach, w którym to uwzględnione konkretne rodzaje działalności, wymagające od właścicieli firm, uzyskania wpisu do rejestru BDO. Co ciekawe, nie tylko na przedsiębiorców został nałożony ten obowiązek. Według interpretacji Ministerstwa Środowiska art. 51 pkt 1 ust. 5 Ustawy o odpadach, dotyczy on też rolników posiadających gospodarstwa rolne o powierzchni powyżej 75 ha i wytwarzających odpady. Do 23 września 2021 r. kary przewidziane były za niedostosowanie się do przepisów związanych ze wpisem BDO, ewidencją, jak i sprawozdawczością w tymże systemie. Przedsiębiorca musiał liczyć się z karą grzywny od 100 zł do nawet 1 mln złotych i karami administracyjnymi (5 tys.-1 mln zł).
Kary grzywny nakładane były przez sądy, natomiast te administracyjne przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska. Ewidencję odpadów muszą prowadzić wszelkie podmioty wytwarzające odpady, jak i osoby fizyczne, prawne i jednostki organizacyjne, które nie posiadają osobowości prawne, jednakże są w posiadaniu odpadów. Jak więc widać, niemal wszystkie przedmioty mające kontakt z różnego typu odpadami, muszą pamiętać o wpisie do BDO. Trzeba jednak wskazać kilka wyjątków, kiedy to nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji, dotyczą one sytuacji:
- kiedy podatnik przerzuca działalność za odpady na rzecz jednego z ich wytwórców będącego współużytkownikiem lokalu czy też na rzecz wynajmującego lokat (ewidencją zajmuje się wtedy podmiot, na którego została przerzucona ta odpowiedzialność),
- gdy sprzedawca odpadów albo pośrednik w obrocie nimi nie są posiadaczami tychże odpadów.
Kto nie musi wpisywać się do BDO?
Rejestracji do BDO nie polegają podmioty, które nie prowadzą ewidencji odpadów. Warto więc dodać, że pewne podmioty mogą skorzystać ze zwolnień obejmujących prowadzenie tejże ewidencji. Tego typu zwolnienie jest dedykowane:
- wytwórcom odpadów komunalnych,
- wytwórcom pojazdów wycofanych z eksploatacji (o ile zostaną one oddane do stacji demontażu czy punktu zbierania),
- osobom prowadzącym działalność nieprofesjonalną obejmującą zbieranie odpadów (zbieranie odpadów w urzędach, instytucjach, szkołach, przyjmowanie przez apteki leków i zużytych opakowań itp.),
- osobom fizycznym i jednostkom nieposiadającym osobowości prawnej (wykorzystywanie odpadów do celów prywatnych przy użyciu metod odzysku).
Zwolnienie przedmiotowe kierowane jest do podmiotów zajmujących się pewnymi rodzajami odpadów, o ile nie przekroczą określonej ich ilości. Są to na przykład:
- baterie alkaiczne (do 0,02 Mg rocznie, z wykluczeniem 16 06 03),
- pozostałe bakterie i akumulatory (do 0,02 Mg rocznie),
- odpadowy toner drukarski (do 0,2 Mg rocznie),
- odpady betonu i gruz betonowy pochodzący z remontów i rozbiórek (do 10 Mg rocznie),
- materiały budowlane z gipsem (do 10 Mg rocznie),
- szkło (do 5 Mg rocznie),
- drewno (do 10 Mg rocznie),
- tworzywa sztuczne (do 5 Mg rocznie),
- materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania, sorbety, ubrania ochronne (do 0,2 Mg rocznie),
- elementy usunięte ze zużytych sprzętów (do 0,05 Mg rocznie),
- wióry, ścinki, trociny, drewno, płyta wiórowa, fornir (do 20 Mg rocznie).
Jeśli waga powyżej wymienionych odpadów nie przekroczy danej wartości, wówczas przedsiębiorca nie musi wpisywać się do rejestru BDO.
BDO- kiedy i jak się zarejestrować?
Właściciel firmy musi złożyć wniosek o wpis do rejestru BDO, jeśli jest on wymagany, ale co najważniejsze, musi mieć to miejsce jeszcze przed rozpoczęciem działalności. Dokument trzeba złożyć poprzez formularz elektroniczny przy użyciu indywidualnego konta w Bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami, po zalogowaniu się na stronie internetowej: rejestr-bdo.mos.gov.pl/. Co ważne, pierwsze logowanie musi zostać wykonane przez Krajowy Węzeł Identyfikacji Elektronicznej, a więc może być to e-dowód czy profil zaufany. System w ten sposób będzie w stanie zweryfikować i zaakceptować dane przedsiębiorcy.
BDO kara- komu grożą sankcję finansowe za brak wpisu do bazy?
Po nowelizacji przepisów, jaka miała miejsce w 2021 roku, karą grzywny, pieniężną karą administracyjną czy aresztu zostały objęte takie działania jak:
- gospodarowanie odpadami niezgodne z informacjami zgłoszonymi do rejestru BDO- kara aresztu lub grzywny,
- brak wniosku o wpis do rejestru/o zmianę wpisu do rejestru lub o wykreślenie z rejestru albo złożenie wniosku niezgodny ze stanem faktycznym- kara aresztu lub grzywny,
- nieumieszczanie numeru rejestrowego na dokumentach przygotowanych w związku z prowadzoną działalnością objętą wpisem do bazy danych BDO- administracyjna kara finansowa wynosząca od 5000 zł do 1000000 zł,
- transport odpadów bez wpisu do systemu- administracyjna kara finansowa wynosząca od 2000 zł do 10000 zł,
- niedostarczenie odpadów przez transportującego odpady do posiadacza odpadów czy miejsca ich przeznaczenia, ustalonego przez zlecającego usługę transportu odpadów- administracyjna kara finansowa wynosząca od 1000 zł do 100000 zł,
- prowadzenie działalności gospodarczej bez wymaganego wpisu do rejestru BDO- administracyjna kara finansowa wynosząca od 5000 zł do 1000000 zł.
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości oraz porządku w gminach wprowadza dodatkowe administracyjne kary pieniężne, w przypadku naruszenia przepisów związanych z nielegalnym gospodarowaniem odpadami przez przedsiębiorców, którzy nie mają odpowiednich decyzji i nie uzyskali dotychczas wpisu do BDO. Oprócz tego należy wspomnieć, że to Wojewódzka Inspekcja Ochrony Środowiska dostała kolejne uprawnienia do nakładania tychże kar pieniężnych. Mogą one wynieść od 1 tys. zł do sumy w wysokości 1 mln zł.
Trzeba też dodać, że po zmianie przepisów prawa, ukarane mogą być też podmioty prowadzące działalność gospodarczą tudzież rolniczą, które tylko zleciły obowiązek gospodarowania odpadami innym podmiotom, które nie mają wymaganych pozwoleń tudzież wpisu do rejestru BDO. Kary finansowe obejmują też działania niezgodne ze znowelizowanymi ustawami. Może to być: brak podania numeru BDO na dokumentach firmowych czy związanych z działalnością rolniczą, czy też gospodarowanie odpadami sprzecznie ze wskazanymi w rejestrze danymi. Kara uwzględnia także sytuacje, w których to, prowadzenie ewidencji odpadów odbywa się w sposób nieterminowy.
