Rejestr BDO to rejestr podmiotów, które wprowadzają na rynek produkty, produkty znajdujące się w opakowaniach, a jednostki zobligowane są do gospodarowania odpadami. Obowiązkiem dokonania wpisu do Rejestru zostali objęci nie tylko przedsiębiorcy, ale także rolnicy, choć nie w każdym przypadku. Zatem czy rolnik potrzebuje wpisu w BDO i w jakich sytuacjach jest on konieczny? Ponadto przedstawiamy jakie są kary za zaniechanie tego obowiązku.
Co to jest Rejestr BDO?
Rejestr BDO stanowi bardzo ważną część bazy danych o produktach i opakowaniach, tzw. BDO. BDO umożliwia gromadzenie informacji o odpadach. Jego rolą jest realizowanie w formie elektronicznej obowiązków rejestrowych, ewidencyjnych jak i również sprawozdawczych.
Jakie podmioty nie muszą posiadać wpisu w BDO?
Konieczność wpisu do Rejestru BDO nie dotyczy:
- osób fizycznych i jednostek organizacyjnych, które nie są przedsiębiorcami, a wytworzone odpady wykorzystuje na własne potrzeby;
- podmiotów posiadających ziemię, na której mogą być wykorzystywane komunalne osady ściekowe w celu:
- uprawy roślin z przeznaczeniem ich na wytworzenie kompostu,
- uprawy roślin, które nie są przeznaczone do spożycia i produkowania pasz dla zwierząt;
- podmiotów prowadzących nieprofesjonalność działalność opierającą się na zbieraniu odpadów opakowaniowych i odpadów, które są zużytymi artykułami konsumpcyjnymi, np. leków i opakowań po nich;
- osób lub jednostek, które zajmują się transportem wytworzonych przez siebie odpadów;
- rolników, którzy są wytwórcami odpadów, jednak gospodarują na obszarze nieprzekraczającym 75 ha.
W rozporządzeniu Ministra Klimatu łącznie wymienionych aż 46 grup odpadów, które odjęte są zwolnieniem z prowadzenia ewidencjonowania. W przepisach została sprecyzowana ilość odpadów, która sprawia, że nie zachodzi obowiązek prowadzenia ewidencji. Przykładowo w zwolnieniu zostały wskazane odpady tj.: odchody zwierzęce, odpady kory i korka, a także odpady betonu jak i gruz betonowy pochodzący z rozbiórek i remontów.
Kto jest zobowiązany do złożenia wniosku o wpis do Rejestru BDO?
Złożenie wniosku o wpis do Rejestru BDO odnosi się do przedsiębiorców, którzy w toku prowadzonej działalności:
- wytwarzają odpady jak i również prowadzą ewidencję dla nich,
- wprowadzają na krajowy rynek produkty znajdujące się w opakowaniach, opony, oleje smarowe, a także pojazdy, baterie lub akumulatorowe. Odnosi się to również do sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
- samodzielnie produkują lub importują opakowania albo kupują w ramach przeprowadzonych transakcji wewnątrzwspólnotowych, czyli firm unijnych.
Ustawa z dn. 14 grudnia 2012 r. o odpadach wskazuje, że rolnicy, których gospodarstwa mają powierzchnię przekraczającą 75 ha są traktowani tak jak przedsiębiorcy produkujący odpady. Z kolei zgodnie z art. 63 ustawy o odpadach , które określa art. 57 ust. 1, są oni również objęci obowiązkiem umieszczania na fakturach sprzedażowych numeru BDO.
W przypadku, gdy rolnik jest wytwórcą odpadów, który jest objęty obowiązkiem prowadzenia ewidencji odpadów, a odpady nie podlegają pod obowiązek uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów lub pozwolenia zintegrowanego, to nie zachodzi obowiązek wpisywania numeru BDO na wystawionych fakturach VAT.
Bardzo ważne jest, że rolnik, który prowadzi działalność pozarolniczą i w związku z tym musi wpisywać na dokumentach numer BDO, to zgodne z art. 57 ust. 1 ustawy o odpadach, wielkość posiadanego gospodarstwa nie posiada znaczenia i zobowiązany jest do zaRejestrowania się w Rejestrze BDO jeszcze przed rozpoczęciem produkcji.
Czy rolnik powinien posiadać wpis do Rejestru BDO?
Obowiązek wpisania do Rejestru BDO w przypadku prowadzenia działalności rolniczej uzależniony jest od powierzchni posiadanych użytków rolnych jak i od ilości wytwarzanych odpadów.
Zwolnienie z obowiązku dokonania wpisu do BDO dotyczy rolników, którzy wytwarzają odpady oraz:
- gospodarują użytkami rolnymi, których powierzchnia nie przekracza 75 ha. Zastosowanie zwolnienia nie jest możliwe w przypadku posiadania pozwolenia zintegrowanego lub decyzji, która jest związana z gospodarowaniem odpadami;
- gospodarują użytkami rolnymi, których powierzchnia przekracza 75 ha, ale ilość i rodzaj wytwarzanych odpadów mieści się w limitach, które określone są w rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów (Dz. U. 2019 poz.2531).
Z obowiązku prowadzenia ewidencji zwolnione są poniższe przykłady odnoszące się do rodzajów i ilości odpadów zwolnionych:
- 02 01 03 – odpadowa masa roślinna – bez ograniczeń,
- 02 01 06 – odchody zwierzęce –bez ograniczeń,
- 13 02 08* – inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe –do 0,02 Mg(tona)/rok,
- 15 01 02 – opakowania z tworzyw sztucznych –– do 0,5 Mg(tona)/rok,
- 15 01 10* – opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone –- do 0,2 Mg(tona)/rok,
- 17 05 04- gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niż wymienione w 17 05 03 –– do 20 Mg(tona)/rok
Posiadanie stosownego zwolnienia z konieczności dokonywania wpisu do Rejestru i obowiązku prowadzenia stosownej ewidencji sprawia, że dane podmioty od 1 stycznia 2020 r. nie posiadają obowiązku wystawiania kart przekazywania odpadów jak i również kart ewidencji odpadów. Należy pamiętać, że nadal zachodzi konieczność przekazywania odpadów podmiotom posiadającym stosowne uprawnienia.
Z czego wynika obowiązek wpisu do BDO rolników posiadających gospodarstwa pow. 75 ha?
Konieczność dokonywania wpisu w BDO argumentowana jest postępujący rozwój rolnictwa. W rezultacie działalność rolnicza powoduje wytwarzanie odpadów uciążliwych. Wśród nich znajdują się m.in.: opakowania po środkach ochrony roślin, nawozach mineralnych, folie kiszonkarskie, a także oleje i smary. Ten rodzaj odpadów nie może być oddawany do punktu odbioru odpadów komunalnych. Jednocześnie, nie można ich spalać czy też zdecydować się na zakopanie ich w ziemi, ponieważ stanowią one źródło powstawania zanieczyszczeń środowiska. W związku z brakiem możliwości zakwalifikowania ich jako odpady komunalne, dlatego w oparciu o art. 50 ust. 1 ustawy o odpadach, muszą zostać odpowiednio zaewidencjonowane.
Kiedy należy złożyć wniosek o wpis do BDO?
Osoby prowadzące działalność, która wymusza konieczność dokonania wpisu do Rejestru BDO, muszą uzyskać stosowny wpis jeszcze przed faktycznym jej rozpoczęciem. Wpisu dokonuje marszałek województwa, który ma na to 30 dni od dnia, w którym został złożony prawidłowy i kompletny wniosek o wpisanie do Rejestru BDO.
Jakie są kary za niedokonanie wpisu w BDO?
Przewidziane są dwie kategorii sankcji za nieprzestrzeganie przepisów związanych z Rejestracją, ewidencją i sprawozdawczością w BDO, są to:
- sankcja wymierzana przez sąd – grzywna (wynosi od 100 zł do 1 mln zł) lub areszt,
- sankcja nakładana przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska – administracyjna kara pieniężna wynosząca od 5000 zł do 1 mln zł.
Administracyjna kara pieniężna może być nałożona w przypadku, gdy:
- prowadzono działalność bez posiadania koniecznego wpisu do Rejestru,
- na sporządzanych dokumentach związanych z prowadzoną działalności, nie umieszczono numeru nadanego przez Marszałka podczas rejestracji w BDO (dot. firm, które zobowiązane są do opłaty rejestrowej).
Kara aresztu lub grzywny może być nałożona w sytuacji, gdy:
- nie złożono wniosku o wpis do Rejestru BDO,
- nie złożono wniosku o zmianę wpisu,
- nie złożono wniosku o wykreślenie podmiotu z rejestru,
- złożony wniosek nie jest zgodny ze stanem faktycznym,
- doszło do naruszenia obowiązków sprawozdawczych i ewidencyjnych.
Ponadto, od 1 stycznia 2020 r. rozszerzono zakres wykroczeń, które podlegają pod karę grzywny lub aresztu. W rezultacie, kara grzywny lub aresztu może być nałożona na osoby, które:
- nie będą przechowywały przez wskazany czas, a także udostępniały czy przedkładały dokumentów i innych danych, które są określone w ustawie,
- nie będą miały w trakcie transportu odpadów odpowiedniego potwierdzenia wygenerowanego z BDO.
Sporządzanie opracowań BDO podczas prowadzenia działalności
Warto dodać, że sprawozdania za opakowania wprowadzone do obrotu należy składać w terminie do 15 marca każdego kolejnego roku po uzyskaniu wpisu do BDO. Dokumenty przesyłane są elektronicznie, dlatego nie naraża to firmy na dużą ilość dodatkowych obowiązków. Regularne i odpowiedzialne gospodarowaniu odpadami wspiera ochronę środowiska naturalnego. W zakresie składania sprawozdań BDO również można skorzystać z pomocy profesjonalistów.
